Η συζήτηση με το ερώτημα «αυτοδυναμία ή κυβερνήσεις συνεργασίας;» έχει επανεκκινηθεί λόγω δύο παραγόντων: Ο πρώτος είναι οι χαμηλές δημοσκοπικές πτήσεις και της πλειοψηφούσας ΝΔ που σχεδόν σε όλες δεν λαμβάνει ποσοστά ικανά για αυτοδύναμο σχηματισμό κυβέρνησης.
Το δίλημμα κάθε φορά εδράζεται και σε ανάγκη και σε πολιτική επιλογή
Ο δεύτερος παράγοντας είναι μια σειρά δυναμικών παρεμβάσεων του Ευάγγελου Βενιζέλου που περιγράφουν το όλο θέμα με πιο προωθητικούς όρους.
Πιο πρόσφατη ήταν στον ΣΚΑΪ: «Η αυτοδυναμία πιστεύω ότι έχει κλείσει τον κύκλο της στην Ελλάδα. Οι μονοκομματικές κυβερνήσεις οι οποίες αναδεικνύουν μία μονοπρόσωπη εν τέλει εξουσία, δηλαδή ένα πανίσχυρο αρχηγό της πλειοψηφίας, που είναι και πανίσχυρος πρωθυπουργός και έχει τον απόλυτο έλεγχο της Βουλής, της κυβέρνησης, καθορίζει τα πάντα, επιλέγει την ηγεσία της δικαιοσύνης μόνος του, επιλέγει σε πολύ μεγάλο βαθμό τις ανεξάρτητες αρχές μόνος του, καθορίζει τη γραμμή για όλα τα θέματα και επιβάλει κυρώσεις κομματικής πειθαρχίας ή κυβερνητικού αποκλεισμού, ένας άνθρωπος, με ό,τι αυτό συνεπάγεται και για την αγορά και για την οικονομία και για τη διεθνή εκπροσώπηση της χώρας, νομίζω ότι αυτό έχει τελειώσει».
Το δίλημμα κάθε φορά πάντως εδράζεται και σε ανάγκη και σε πολιτική επιλογή.
Εταίροι από ανάγκη
Πάμε στο πρώτο. Μια αδυναμία αυτοδυναμίας εκ των πραγμάτων αναγκάζει το πρώτο κόμμα να συμφωνήσει με έναν ή δύο εταίρους για κυβέρνηση συνεργασίας. Η Μεταπολίτευση βέβαια κυβερνήθηκε αυτοδύναμα από ένα κόμμα ως επί το πλείστον. Εξαιρούμε τις κυβερνήσεις του 1989-91. Τη μεταβατική, για την ακρίβεια του 1989 μικρής διάρκειας (Τζανής Τζαννετάκης) και την Οικουμενική του 1989-90 (Ξενοφών Ζολώτας).
Στην επείγουσα και ιδιότυπη συνθήκη του μνημονιακού κύκλου είχαμε τις εξής κυβερνήσεις συνεργασίας: Με Λουκά Παπαδήμο (ΠΑΣΟΚ, ΝΔ, ΛΑΟΣ), με Αντώνη Σαμαρά (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΔΗΜΑΡ) και με Αλέξη Τσίπρα (δύο κυβερνήσεις ΣΥΡΙΖΑ με ΑΝΕΛ). Σήμερα έχουμε κυβέρνηση με ΝΔ και αυτοδυναμία.
Η όλη συζήτηση αλλά και αν θέλετε το παρασκήνιο που εξελίσσεται γύρω από τις επόμενες κάλπες δεν αφήνει ασυγκίνητο το Μέγαρο Μαξίμου και τον Πρωθυπουργό: «Η αυτοδυναμία της Νέας Δημοκρατίας, αυτοί οι βουλευτές που βλέπετε εδώ, ήταν αποτέλεσμα συνειδητής επιλογής του ελληνικού λαού να εμπιστευτούν αυτήν την κυβέρνηση, με μία αυτοδύναμη πλειοψηφία», ανέφερε ο ίδιος στην ομιλία του στη Βουλή για τον κρατικό προϋπολογισμό.
Εν πολλοίς αυτό το επιχείρημα θα είναι το δίλημμα από μεριάς του στις εθνικές εκλογές. Μια ανάλυση λέει πως για πενήντα περίπου χρόνια η Ελλάδα κυβερνήθηκε από αυτοδύναμους σχηματισμούς και αυτό σχεδόν ταυτίστηκε με την έννοια της πολιτικής σταθερότητας. Και οι εκλογικοί νόμοι προσαρμόστηκαν στο πώς θα προσθέσουν πόντους αυτοδυναμίας και όχι στο πώς θα κατανεμηθεί δικαιότερα η ψήφος.
Συνεννόηση και ειλικρίνεια
Πάμε στην πολιτική επιλογή: Ακόμη και η εκδοχή εκλογικού νόμου με όρους απλής αναλογικής που πέρασε ο Αλέξης Τσίπρας – ταυτοτική πάντως επιλογή για τις δυνάμεις της Αριστεράς – ψηφίστηκε από τη μεριά της δικής του κυβέρνησης ακριβώς για να του δώσει αυτή τη δυνατότητα επανεκλογής έστω σε συνθήκη συνεργασίας με προοδευτικές δυνάμεις.
Η έννοια της κυβέρνησης συνεργασίας, σύμφωνα με μια έτερη γνώμη, θα έπρεπε να είναι κάτι που να καλλιεργείται πολιτικά και με όρους συνεννόησης και ειλικρίνειας και πριν την κάθε φορά κάλπη με θεσμικές ανακοινώσεις όπως για παράδειγμα σε άλλες χώρες και δη τη Γερμανία και παρά τις διαφορές του εκλογικού συστήματος. Σήμερα αυτό δεν υπάρχει.
Αντίθετα, η πολιτική κατάσταση συν τον εκλογικό νόμο του μπόνους, συμβάλει σε μια ακραία πόλωση και πιθανώς στις κάλπες και σε διλήμματα τύπου «σταθερότητα αυτοδυναμίας ή κυβέρνηση κουρελού με αβέβαιη βιωσιμότητα».
Από την άλλη οι υπερασπιστές των κυβερνήσεων συνεργασίας, αναφέρουν πως τέτοια σχήματα είναι πιο διαυγή και διάφανα στις εφαρμοσμένες τους πολιτικές και τη διαχείριση ενώ αν είναι σαφές το πλαίσιο συγκυβερνήσεων μπορεί να είναι και μακρόβια.
Οι σημερινές δημοσκοπήσεις δεν «βγάζουν» αυτοδυναμίες. Πράγμα που ζωηρεύει και τα πιεστικά διλήμματα από τη μία και τις διεργασίες και τις άτυπες διερευνητικές ζυμώσεις από την άλλη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου