Σε ένα άκρως ανησυχητικό, αλλά εν πολλοίς άγνωστο στο ευρύ κοινό φαινόμενο εξελίσσεται η αύξηση του αριθμού των ανήλικων κρατουμένων στη χώρα μας.
Κάτι που, σε συνδυασμό με τις καταγγελίες για ακατάλληλες συνθήκες κράτησης, ενδέχεται να μετατραπεί σε «ωρολογιακή βόμβα» εντός του σωφρονιστικού συστήματος.
Το θέμα απασχόλησε την επικαιρότητα στο πλαίσιο των υποθέσεων νεανικής παραβατικότητας το τελευταίο διάστημα με αφορμή την υπόθεση της 16χρονης μαθήτριας που φέρεται ότι μαχαίρωσε συμμαθήτριά της εντός σχολικού συγκροτήματος στην Κυψέλη. Η νεαρή κοπέλα προφυλακίστηκε στις 17 Δεκεμβρίου και προστέθηκε στους 98 ανηλίκους που κρατούνταν, σύμφωνα με στοιχεία της ΓΓ Αντεγκληματικής Πολιτικής, μέχρι τις 16 Δεκεμβρίου 2025.
Ωστόσο λίγη σημασία δόθηκε τόσο στο «πριν» όσο και στο «μετά»: Γιατί αυξάνονται κατακόρυφα οι ανήλικοι κρατούμενοι και τι συμβαίνει εντός των τειχών των φυλακών όπου κρατούνται; Οπως εξηγούν νομικοί στα «ΝΕΑ», όταν μιλάμε για τους ανήλικους κρατούμενους, αλλά και ευρύτερα για τη νεανική παραβατικότητα, είναι σημαντικό να βάζουμε στην εξίσωση τον παράγοντα του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου, το οποίο φαίνεται να έχει αυστηροποιηθεί τα τελευταία χρόνια.
Για να γίνει καλύτερα αντιληπτό τι συμβαίνει, είναι ενδεικτικό ότι την ίδια περίοδο το 2024 κρατούνταν 83 ανήλικοι, ενώ το 2023 μόλις 35. Σημειώνεται, επίσης, ότι με τον όρο «ανήλικοι» εννοούνται νεαρά άτομα ηλικίας 15-18 ετών, καθώς ο ποινικός κώδικας απαγορεύει τη φυλάκιση όσων είναι κάτω των 15.
Η πλειοψηφία των ανήλικων κρατουμένων βρίσκεται στις φυλακές Κασσαβέτειας ή αλλιώς στο Ειδικό Αγροτικό Σωφρονιστικό Κατάστημα Νέων Κασσαβέτειας, όπως είναι η επίσημη ονομασία. Εκεί, σύμφωνα πάντα με τα επίσημα στοιχεία της ΓΓ, στις 16 Δεκεμβρίου 2025 βρίσκονταν οι 97 από τους συνολικά 98 ανήλικους κρατούμενους, ενώ ένας είναι στις φυλακές Λάρισας, με ανεπίσημες αναφορές που κάνουν λόγο και για μεγαλύτερα νούμερα.
Τα ίδια στοιχεία αναφέρουν ότι η Κασσαβέτεια διαθέτει συνολικά 80 θέσεις για ανήλικους κρατούμενους. Αλλες 40 θέσεις υπάρχουν για νεαρούς ενηλίκους (ηλικία 18-21 ετών) και 154 θέσεις αγροτικών. Οι συνολικά 294 κρατούμενοι διαμορφώνουν μια συνολική πληρότητα της τάξης του 107% στη συγκεκριμένη φυλακή. Σημειώνεται ότι οι φυλακές Κασσαβέτειας ξεκίνησαν να έχουν ανήλικους κρατούμενους τον Αύγουστο του 2022, με τη μεταφορά 22 ανήλικων από το Κατάστημα Κράτησης Κορίνθου.
Βία και τραυματισμοί
Στα τέλη Μαρτίου, η Ένωση Υπαλλήλων Φυλακών Κασσαβέτειας έστειλε υπόμνημα προς την Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Σωφρονιστικού Συστήματος και Λοιπών Δομών Εγκλεισμού Κρατουμένων. Πρόκειται για Επιτροπή της Βουλής με αντικείμενο την παρακολούθηση της κατάστασης που επικρατεί εντός των σωφρονιστικών καταστημάτων της χώρας. Στο υπόμνημα η Ενωση τονίζει ότι οι συγκεκριμένες φυλακές είναι ακατάλληλες για να φιλοξενούν ανήλικους κρατούμενους.
«Κρούουμε τον κώδωνα του κινδύνου όσον αφορά την πιθανότητα σοβαρότατου τραυματισμού ή και θανάτου ανήλικων κρατουμένων λόγω της υπερβολικής συμφόρησης και της παντελούς έλλειψης υποδομών και εργαλείων διαχειρίσεως της συγκεκριμένης ηλικιακής κατηγορίας» ανέφερε χαρακτηριστικά. Οι σωφρονιστικοί υπάλληλοι σημειώνουν ότι στην Κασσαβέτεια δεν υπάρχουν κελιά, κάτι που καθιστά δύσκολο τον διαχωρισμό των ανήλικων από άλλες ηλικιακές ομάδες κρατουμένων, ενώ πολύ συχνό είναι το φαινόμενο βίαιων συμπλοκών μεταξύ ανηλίκων.
«Το μόνο που έχει γίνει είναι μια βελτίωση στο συσσίτιο και η προσθήκη κάποιων κλιματιστικών μονάδων» είπε στα «ΝΕΑ» ο Αθανάσιος Οικονόμου, πρόεδρος της Ενωσης, όταν ρωτήθηκε για το εάν έχει αλλάξει κάτι από την κατάθεση του υπομνήματος τον Μάρτιο έως σήμερα. «Κάθε μέρα γίνονται πέντε μεταγωγές στο νοσοκομείο Βόλου και στο Κέντρο Υγείας Αλμυρού» σημείωσε αναφερόμενος στις βίαιες συμπλοκές μεταξύ ανηλίκων. «Γίνεται μια τεράστια προσπάθεια των σωφρονιστικών υπαλλήλων να διαχειριστούν την κατάσταση» συμπλήρωσε ο ίδιος, τονίζοντας όμως ότι πρόκειται για ακατάλληλες δομές για τη φύλαξη ανηλίκων.
Στο ίδιο υπόμνημα, οι σωφρονιστικοί υπάλληλοι προτείνουν τη λύση της μεταφοράς των ανηλίκων σε φυλακή που θα πληροί τις απαραίτητες προϋποθέσεις για την κράτηση αυτής της ηλικιακής ομάδας. «Σε όλες τις οχλήσεις μας προς την ηγεσία του υπουργείου για απομάκρυνση των ανηλίκων και τη μεταγωγή τους σε κατάστημα κράτησης με κελιά και τις κατάλληλες υποδομές, η απάντηση ήταν και είναι πως δεν έχουν πού να τα πάνε» ανέφεραν χαρακτηριστικά.
Την ακαταλληλότητα της Κασσαβέτειας παραδέχεται άλλωστε και η ίδια η κυβέρνηση. Στην «Εθνική στρατηγική για τη βία και την παραβατικότητα των ανηλίκων», που δημοσιεύτηκε τον Μάιο, προτείνεται ρητά η μεταφορά των ανήλικων κρατουμένων της Κασσαβέτειας σε «κατάλληλες δομές», με προβλεπόμενο χρόνο υλοποίησης την περίοδο 2026-27.
Σε αντίστοιχα συμπεράσματα είχε καταλήξει και ο Συνήγορος του Πολίτη, όπως αναφέρεται στην Ετήσια Έκθεσή του για το 2024. Η Ανεξάρτητη Αρχή έκανε λόγο για «προβληματική» εικόνα και για μη υλοποίηση έργων που θα διασφαλίζουν αξιοπρεπείς συνθήκες κράτησης, με βάση τις διεθνείς συμβάσεις, ενώ πάγια θέση του Συνηγόρου είναι η λειτουργία δομών οικογενειακού τύπου για παιδιά που έχουν εμπλακεί στην παραβατικότητα στη θέση των υπαρχόντων καταστημάτων κράτησης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου